Jak dobrze wybrać olej dla swojej floty?

/

4/5 - (2 votes)

Olej silnikowy to podstawowy czynnik smarujący w silnikach spalinowych i silnikach wysokoprężnych, który ma za zadanie ochronę wszystkich elementów tegoż silnika. Odpowiedni olej ma niebagatelne znaczenie w przypadku pojazdów ciężarowych, gdyż pomaga on chronić drogi sprzęt i jednocześnie obniża koszty eksploatacji całej floty. Dodatkowo olej w ciężarówkach ma za zadanie ochronę jednostki napędowej przed dużymi obciążeniami i wykonywaniem pracy na bardzo długich dystansach.

Wymiana oleju

  1. Właściwości olei
  2. Klasyfikacja jakościowa i lepkościowa
  3. Oleje mineralne
  4. Oleje syntetyczne
  5. Oleje półsyntetyczne
  6. Podsumowując

Przewoźnicy często nie wiedzą jak dobrać olej do swoich ciężarówek, tym bardziej że nierzadko firmowy tabor składa się z różnych marek pojazdów o różnych klasach emisji spalin. Źle dobrany olej może być przyczyną poważnej awarii.

Na co zatem zwracać uwagę przy wymianie oleju aby pojazdy były stale w pracy a nie w naprawie?

  1. Właściwości olei

Olej to płyn odpowiedzialny za utrzymanie optymalnego smarowania silnika w całym okresie jego eksploatacji. Olej zmniejsza tarcie, zużycie mechaniczne poszczególnych podzespołów, chłodzi poruszające się części, uszczelnia, a także pomaga chronić przed korozją, brudem,  szkodliwym oddziaływaniem kwasów i wody. W niektórych przypadkach zmniejsza też zużycie paliwa oraz wydłuża okresy między wymianami. Wybór odpowiedniego oleju przynosi zatem konkretne korzyści. Należy zdawać sobie jednak sprawę z tego, że efektywność pracy silnika zależy od rodzaju i jakości oleju, a te z kolei należy dobrać do parametrów konkretnego pojazdu.

  1. Klasyfikacja jakościowa i lepkościowa olei

Oleje silnikowe mają różne klasy lepkość i jakości, które różnią się od siebie m.in. bazami olejowymi oraz dodatkami uszlachetniającymi (różnice te są bardzo istotne). Najwyższej jakości dodatki gwarantują odpowiedni stopień ochrony przed zużyciem silnika oraz pozwalają utrzymać go w czystości. Mogą to być np. dodatki przeciwkorozyjne, przeciwutleniające, zwiększające smarność, obniżające temperaturę krzepnięcia czy obniżające temperaturę pienienia się oleju.

Klasy jakości opisują normy  przyjęte przez ACEA (Europejskie Stowarzyszenie Producentów Pojazdów), API (Amerykański Instytut Naftowy), ILSAC (Międzynarodowy Komitet Standardów i Aprobat Środków Smarnych) a także klasyfikacje według producentów silników. Klasyfikacje te oczywiście podlegają różnorodnym modyfikacjom, na które wpływ ma pojawianie się nowych technologii w budowie silników.

Klasyfikację lepkościową olejów określa SAE (Society of Automotive Engineers). Dzieli ono oleje na 14 klas lepkości: 6 klas zimowych (oznaczonych liczbą i literą 0W, 5W, 10W, 15W, 20W, 25W) i 8 klas letnich (oznaczonych liczbą 8, 12, 16, 20, 30, 40, 50, 60). Obecnie większość producentów proponuje oleje uniwersalne na zimę i lato (oleje adoptują się do zmieniających się warunków pracy silnika).

Warto pamiętać o tym, że im lepkość oleju  jest niższa, tym mniejszy jest jego opór przed płynięciem , a co za tym idzie mniejsze są straty mocy silnika. Wyższa lepkość powoduje jednak lepsze zabezpieczenie silnika przed zużyciem. Zalecane parametry lepkości i jakości oleju zawsze są określone przez producenta pojazdu w instrukcji obsługi bądź na naklejce przy silniku; można uzyskać je także w autoryzowanej stacji. Coraz więcej producentów olei udostępnia także specjalne aplikacje internetowe, na których można dobrać odpowiedni olej pod wskazany rodzaj, markę i model pojazdu.

Na szczęście w dzisiejszych czasach oleje do pojazdów ciężarowych opracowane są tak, aby spełnić wymagania różnych producentów ciężarówek i różnych silników a przy tym chronić silnik przez cały okres stosowania oleju i zapewnić maksymalne oszczędności.

Najważniejszy podział olejów to podział na 3 podstawowe grupy: oleje mineralne, półsyntetyczne i syntetyczne.

  1. Oleje mineralne

Oleje mineralne to produkty destylacji ropy naftowej oraz destylaty ropy naftowej poddane uszlachetnianiu. Zawierają one siarkę, węglowodory oraz inne substancje. Są to oleje mniej odporne na temperaturę oraz tarcie.  Stosuje się je w starszych pojazdach z silnikami o dużym przebiegu (utrzymują lepszą kompresje silnika) oraz w samochodach ciężarowych. Warto użyć ich także w sytuacji, gdy silnik jest wyeksploatowany i nie wiadomo jaki olej był używany wcześniej w pojeździe. Najpopularniejsze lepkości tych olei to:

  • 15w40
  • 20W40
  • 15w50
  • 20w50

Oleje mineralne należy wymieniać co 10 tys. km w przypadku aut osobowych i busów oraz co 40 tys. km w przypadku aut ciężarowych.

  1. Oleje syntetyczne

Oleje syntetyczne to produkty pochodzące z łączenia poszczególnych związków chemicznych (nie zawierają one w składzie żadnych niepożądanych substancji, dlatego też dbają o czystość silnika i zapewniają oszczędność paliwa ). Charakteryzują się one niebywale niską lepkością dzięki czemu mogą pracować zarówno w wysokich temperaturach, jak i w temperaturach do -60°C. Dodatkowo mają długą żywotność. Stosuje się je w nowych pojazdach lub pojazdach z małym przebiegiem; jednak sprawdzą się one także dobrze w starszych pojazdach. Oleje syntetyczne są zatem najlepsze, jednak są najdroższe z dostępnych na rynku. Najpopularniejsze lepkości tych olei to:

  • 5W30
  • 5W40

Oleje syntetyczne należy wymieniać co 15 – 30 tys. km w przypadku aut osobowych i busów oraz co 100 – 150 tys. km w przypadku aut ciężarowych (jest to zależne od producenta danego pojazdu).

  1. Oleje półsyntetyczne

Oleje półsyntetyczne to mieszanki obu rodzajów oleju (mineralnego i syntetycznego). Stosuje się je w średnio wyeksploatowanych silnikach pojazdów osobowych oraz w samochodach ciężarowych. Oleje półsyntetyczne najczęściej używa się właśnie w naszym kraju, gdyż wynika to ze specyfikacji pojazdów, którymi poruszają się Polacy.

Najpopularniejsze lepkości tych olei to:

  • 10w40
  • 5w40
  • 10w60

Oleje półsyntetyczne należy wymieniać co 10 – 12 tys. km w przypadku aut osobowych i busów oraz co 60 tys. km w przypadku aut ciężarowych.

  1. Podsumowując

Regularna wymiana oleju silnikowego w pojazdach jest po prostu niezbędna. Przed wymianą oleju zawsze należy sprawdzić co zaleca producent danego pojazdu. Wymagania lepkościowe i jakościowe olei są bowiem bardzo zróżnicowane w stosunku do różnych typów samochodów. Warto także wziąć pod uwagę stan techniczny pojazdu, jego przebieg oraz rodzaj dotychczas stosowanego środka smarnego. Zawsze należy bowiem stosować podobną klasę oleju. Pamiętać należy także, że samochody ciężarowe potrzebują bardziej wytrzymałych olejów niż samochody osobowe (oleje silnikowe do samochodów osobowych i ciężarówek różnią się znacznie składem chemicznym).

Niebagatelne znaczenie ma także stosowanie olejów markowych, gdyż pomogą one utrzymać silnik w należytej czystości i zapewnić mu jak najlepszą ochronę przed zużyciem. Dodatkowo wysoka jakość oleju pozwala na wydłużenie okresów między wymianami środka smarnego. Gwarantują to surowe testy sprawdzające jego właściwości. Oleje niskiej jakości nie zawsze są w stanie spełnić te wymagania.