Jak skutecznie ochronić towar podczas transportu drogowego?
Bezpieczeństwo ładunków w transporcie drogowym
Bezpieczeństwo przewożonych ładunków to sprawa priorytetowa dla wszystkich uczestników łańcucha transportowego. Nieprawidłowe zabezpieczenie ładunku stanowi bowiem duże zagrożenie dla kierowcy, ale również dla innych użytkowników dróg i osób postronnych oraz samego ładunku. Na szczęście w dzisiejszych czasach można bez większego problemu zadbać o odpowiednie zabezpieczenie towarów podczas ich transportu. Na rynku dostępnych jest wiele różnorodnych form i narzędzi służących asekuracji transportowanych frachtów. Ważne jest jednak aby wybrać metodę najlepiej dostosowaną zarówno do danej przesyłki, jak i samych jednostek ładunkowych.
Normy bezpieczeństwa uregulowane przez prawo
Normy bezpieczeństwa przewożonych ładunków reguluje prawo – tak krajowe, jak i międzynarodowe. W Polsce podstawowym aktem prawnym opisującym sposób umieszczenia ładunku na pojeździe oraz jego zamocowania jest Prawo o Ruchu Drogowym.
I tak zgodnie z polskimi przepisami:
- Ładunek na pojeździe umieszcza się w taki sposób, aby:
- Ładunek nie może powodować przekroczenia dopuszczalnej masy całkowitej lub dopuszczalnej ładowności pojazdu.
- nie powodował przekroczenia dopuszczalnych nacisków osi pojazdu na drogę;
- nie naruszał stateczności pojazdu;
- nie utrudniał kierowania pojazdem;
- nie ograniczał widoczności drogi lub nie zasłaniał świateł, urządzeń sygnalizacyjnych, tablic rejestracyjnych lub innych tablic albo znaków, w które pojazd jest wyposażony.
- Ładunek umieszczony na pojeździe powinien być zabezpieczony przed zmianą położenia lub wywoływaniem nadmiernego hałasu. Nie może on mieć odrażającego wyglądu lub wydzielać odrażającej woni.
- Urządzenia służące do mocowania ładunku powinny być zabezpieczone przed rozluźnieniem się, swobodnym zwisaniem lub spadnięciem podczas jazdy.
- Ładunek sypki może być umieszczony tylko w szczelnej skrzyni ładunkowej, zabezpieczonej dodatkowo odpowiednimi zasłonami uniemożliwiającymi wysypywanie się ładunku na drogę.
W prawie Unii Europejskiej kwestia mocowania ładunków na środkach transportu jest uregulowana normą PN-EN 12195. Omawia ona zasady obliczeń sił mocujących ładunek, budowę i wymagania wytrzymałościowe pasów mocujących ładunki, budowę i wymagania wytrzymałościowe odciągów łańcuchowych oraz budowę, zakończenie i wymagania wytrzymałościowe stalowych lin mocujących.
Uwaga!!! W różnych krajach przepisy regulujące problem bezpiecznego przewożenia ładunków mogą być inne (w niektórych państwach członkowskich istnieją dodatkowe wymogi prawne), dlatego warto zapoznać się dokładnie z nimi zanim nasz pojazd wyruszy w trasę.
Dziesięć najważniejszych nakazów mocowania ładunków
Grupa ekspertów powołana przez Dyrekcję Generalną ds. Energii i Transportu już jakiś czas temu przygotowała wytyczne odnośnie dobrej praktyki europejskiej w zakresie mocowania ładunków w transporcie drogowym. Wytyczne te nie są dokumentem wiążącym w znaczeniu aktu prawnego przyjętego przez Wspólnotę. Stanowią one natomiast źródło wiedzy zgromadzonej przez europejskich ekspertów w tej dziedzinie.
Eksperci przedstawili wykaz 10 podstawowych zasad mających zastosowanie do przewozów wszelkiego rodzaju ładunków, o których należy pamiętać i przestrzegać ich w trakcie wykonywania przewozu. Niektóre z nakazów są skierowane przede wszystkim do kierowców, którzy jako osoby fizycznie wykonujące przewóz ładunku do miejsca przeznaczenia są bezpośrednio narażeni na zagrożenia związane z wykonywanym przewozem.
I tak:
- Przed załadowaniem pojazdu należy sprawdzić czy platforma załadunkowa, nadwozie oraz wszelkie urządzenia służące do mocowania ładunków są w dobrym stanie i nadają się do użytku.
- Należy zamocować ładunek w taki sposób, aby nie mógł się on przesuwać, przetaczać, przemieszczać w wyniku wibracji, spaść z pojazdu lub spowodować jego wywrotkę.
- Należy ustalić metodę lub metody mocowania najbardziej odpowiednie ze względu na charakterystykę ładunku (zaczepami za pomocą łączników skrętnych (locking), metodą blokową, mocowanie za pomocą odciągów prostych, mocowanie odciągami z przepasaniem od góry lub połączenie tych technik).
- Należy sprawdzić, czy spełnione zostały zalecenia producentów pojazdu i sprzętu mocującego.
- Należy sprawdzić, czy osprzęt do mocowania ładunku jest odpowiedni do warunków napotykanych podczas podróży. Hamowanie w sytuacji zagrożenia, gwałtowne skręty w celu ominięcia przeszkody, złe warunki drogowe i pogodowe należy traktować jako normalne elementy podróży. Osprzęt mocujący musi je wytrzymać.
- Za każdym razem, gdy ładunek jest ładowany/rozładowywany lub ponownie rozmieszczany, należy go przed wyjazdem sprawdzić pod kątem przeciążenia i/lub niewłaściwego rozkładu ciężaru. Upewnić się, że ładunek jest rozmieszczony w taki sposób, że środek ciężkości całego ładunku znajduje się jak najbliżej osi wzdłużnej i jak najniżej: cięższe towary niżej, a lżejsze wyżej.
- O ile to możliwe, umocowanie ładunku należy regularnie sprawdzać podczas podróży. Pierwszej kontroli należy dokonać najlepiej po kilku kilometrach podróży na postoju w bezpiecznym miejscu. Mocowanie należy ponadto sprawdzić po gwałtownym hamowaniu lub innym nadzwyczajnym zdarzeniu podczas jazdy.
- Zawsze gdy to możliwe do mocowania ładunku należy używać wyposażenia dodatkowego, takiego jak maty antypoślizgowe, przekładki, taśmy, listwy kątowe itp.
- Należy uważać, aby w trakcie operacji mocowania nie naruszyć przewożonych towarów.
- Należy prowadzić płynnie, tzn. dostosowywać prędkość do panujących warunków, aby uniknąć szybkich zmian kierunku jazdy i gwałtownego hamowania. Dzięki stosowaniu się to tych wskazówek siły wywierane przez ładunek będą niewielkie i wówczas jazda powinna się odbywać bez większych problemów.
Dodatkowo załadunek i rozładunek powinny być przeprowadzane przez odpowiednio przeszkolonych pracowników a kierowcy powinni mieć świadomość ryzyka przemieszczenia się ładunku lub jego części podczas jazdy.
Sposoby mocowania
Wyróżnia się następujące sposoby mocowania ładunków:
- ryglowanie,
- mocowanie blokowe,
- mocowanie za pomocą odciągów prostych,
- mocowanie za pomocą odciągów przepasujących ładunek od góry,
- kombinacje wymienionych sposobów w połączeniu z tarciem.
Zastosowany sposób mocowania powinien zapewniać odporność na zmienne warunki pogodowe jakie mogą wystąpić na trasie podróży.
Aby móc umocować towar niezbędny jest również osprzęt mocujący. Wyróżnia się następujące rodzaje osprzętu:
- pasy mocujące,
- łańcuchy,
- liny stalowe,
- napinacze,
- sieci i płachty z odciągami,
- maty antypoślizgowe,
- poduszki powietrzne,
- folia rozciągliwa,
- folia termokurczliwa,
- taśmy stalowe lub plastikowe,
- listwy kątowe,
- ochraniacze krawędzi,
- przekładki ochronne.
Środkami pomocniczymi do mocowania zabezpieczeń ładunków mogą być też wzmocnienia ścian skrzyni ładunkowej, kłonice, haki i uchwyty, śruby rzymskie, napinacze śrubowe, belki blokujące oraz stojaki.
Podsumowując
Celem mocowania przewożonych ładunków w transporcie drogowym jest ochrona bezpieczeństwa osób zaangażowanych w załadunek, rozładunek i przejazd oraz innych użytkowników dróg, pieszych, samego ładunku i pojazdu. Zawsze należy ustalić sposób przewożenia ładunku, używany środek transportu a dopiero potem wybrać skrzynię ładunkową odpowiednią dla danego ładunku oraz osprzęt mocujący i narzędzia zabezpieczające ładunki w trakcie jazdy.
Istnieje mnóstwo sposobów skutecznego zabezpieczenia towarów podczas transportu, które w połączeniu z płynną jazdą zagwarantują bezpieczeństwo w transporcie samochodowym.
Informacja za: www.tsl-biznes.pl, www.arslege.pl, www.hplush.pl, Mocowanie ładunków w transporcie drogowym – Wytyczne odnośnie dobrej praktyki europejskiej.