Zły stan techniczny pojazdów w Polsce – raport

Rate this post

Raport NIK na temat dopuszczenia pojazdów do ruchu drogowego

  1. Obowiązkowe badania
  2. Ustalenia kontroli
  3. Rekomendacje
  4. Podsumowanie

W Polsce z każdym rokiem zwiększa się liczba eksploatowanych pojazdów. Niestety gros z nich to pojazdy zaawansowane wiekowo, które stwarzają duże zagrożenie w ruchu oraz mają niekorzystny wpływ na środowisko naturalne. Setki z nich nie powinny zostać w ogóle dopuszczone do ruchu ze względu na ich zły stan techniczny.

 

raport stan techniczny

W naszym kraju brakuje skutecznego nadzoru nad stanem technicznym pojazdów. Na stacjach diagnostycznych używane są niesprawne przyrządy kontrolno-pomiarowych (często też bez legalizacji). Ponadto pracują w nich  diagności,  w stosunku do których sądy orzekły kary za przestępstwa związane z wykonywaniem zawodu (w tym okresowy zakaz wykonywania obowiązków diagnosty), innych cechuje niski poziom przygotowania zawodowego. Niektórzy przedsiębiorcy nie spełniają też warunków lokalowych stawianych stacjom kontroli pojazdów. Stacje diagnostyczne nie są również wyposażone w niezbędne dokumenty. Niektóre starostwa nie kwestionują występujących nieprawidłowości lub pomijają sprawdzenie spełniania przez stacje wymagań określonych w przepisach prawa.

Takie wnioski płyną z najnowszego raportu Najwyższej Izby Kontroli, która to przeprowadziła analizę legalności, gospodarności i rzetelności działań organów dopuszczających pojazdy do ruchu drogowego. Skala i powtarzalność stwierdzonych nieprawidłowości jest naprawdę duża.

  1. Obowiązkowe badania

Pojazdy samochodowe poruszające się po drogach muszą przechodzić badania techniczne w autoryzowanej stacji pojazdów (w Polsce okresowym badaniom technicznym podlega ok. 15 mln pojazdów). Badania techniczne dzielą się na badania okresowe, badania dodatkowe oraz badania co do zgodności z warunkami technicznymi. Właściwa diagnoza pozwala stwierdzić, czy pojazd może zostać dopuszczony do ruchu. Jeśli auto nie przejdzie przeglądu technicznego w pomyślny sposób, diagnosta jest zobowiązany zatrzymać dowód rejestracyjny. Dokument ten przesyłany jest następnie do odpowiedniego wydziału komunikacji. Dopiero po usunięciu wszelkich usterek przez właściciela, pojazd można ponownie oddać do przeglądu. Pozytywnie zakończone badanie dopuszcza auto do użytku i umożliwia odebranie dowodu.

W krajach wysokorozwiniętych (szczególnie na terenie Niemiec, Holandii i Irlandii) odsetek pojazdów eliminowanych z ruchu drogowego w drodze okresowych badań technicznych jest wysoki. W Polsce niestety pojazdy nie w pełni sprawne technicznie dopuszczane są w większości do ruchu drogowego; ujawnione nieprawidłowości stanowią jedynie nieznaczny odsetek ogólnej liczby przeprowadzonych badań. Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że poświadczenie przez diagnostę w stosownych dokumentach nieprawdy co do pozytywnego wyniku badań technicznych niesprawnego pojazdu jest przestępstwem.

Niestety oprócz tego kilka milionów pojazdów porusza się po polskich drogach w ogóle bez ważnych badań technicznych. Wszystko to może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego (już w tej chwili ok. 10% wypadków drogowych powodowanych jest niesprawnością techniczną pojazdu).

  1. Ustalenia kontroli

Niedawna kontrola NIK ujawniła wiele nieprawidłowości w obszarze badań technicznych pojazdów w naszym kraju. Kontrola została przeprowadzona w pięciu urzędach miast oraz dwudziestu jeden starostwach powiatowych; sprawdzeniu poddano sześćdziesiąt trzy stacje diagnostyczne. Badaniami kontrolnymi objęto lata 2014–2016.

Bieżąca kontrola wykazała, że działania starostów w zakresie realizacji zadań nadzorczych, związanych z dopuszczaniem pojazdów do ruchu są nierzetelne i nieskuteczne. Diagności w wielu przypadkach dopuszczają do ruchu pojazdy pomimo ich niesprawności, bądź w ogóle bez sprawdzenia ich stanu technicznego. Niepokojące jest zwłaszcza dopuszczenie pojazdów do ruchu bez sprawdzenia działania najważniejszych układów pojazdu: hamulcowego, kierowniczego, jezdnego, zawieszenia pojazdu, oświetlenia pojazdu. Wszystko to ma niebagatelny wpływ na bezpieczeństwo ruchu.

Wyniki kontroli potwierdzają także ujawniane przypadki zatrzymania dowodów rejestracyjnych przez organy kontroli ruchu drogowego (co roku ponad 400 tyś kontrolowanych pojazdów nie spełnia wymagań w zakresie prawidłowego stanu technicznego).

  1. Rekomendacje

W ocenie NIK konieczne jest jak najszybsze wprowadzenie zmian obowiązujących uregulowań prawnych, które będą stanowić podstawę funkcjonowania systemu badań technicznych pojazdów. NIK wnosi także o doposażenie wojewódzkich inspekcji transportu drogowego w Mobilne Stacje Kontroli Pojazdów. W ten sposób będzie można przeprowadzać szczegółowe kontrole na drodze i tym samym skutecznie eliminować z ruchu pojazdy, które zagrażają bezpieczeństwu i niekorzystnie wpływają na środowisko. Izba jest także zdania, że należy stworzyć  Centralny Rejestr Diagnostów i określić organ odpowiedzialny za jego prowadzenie i aktualizację. Trzeba również nałożyć na osoby wykonujące czynności diagnostów obowiązek podnoszenia przez nich kwalifikacji (doskonalenie zawodowe) oraz okresowego ich sprawdzania. Właściwe umiejętności diagnostów samochodowych wpływają bowiem na prawidłowość i jakość przeprowadzania badań technicznych.

  1. Podsumowanie

Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła działalność skontrolowanych organów dopuszczających pojazdy do ruchu. NIK wykazała, że w ostatnich latach nadzór nad stacjami diagnostycznymi prowadzony był nierzetelnie i z naruszeniem przepisów prawa. Przede wszystkim nieprawidłowo wykonywano obowiązki z zakresu przeprowadzania okresowych kontroli, badania wykonywano przy użyciu urządzeń, które nie zapewniały prawidłowej oceny stanu technicznego pojazdu (nierzadko były to przyrządy nielegalizowane lub niedopuszczone do użytkowania przez Transportowy Dozór Techniczny), nie kwestionowano nieprawidłowego przeprowadzania badań, nierzetelnie sprawdzano prawidłowość prowadzenia przez diagnostów wymaganej dokumentacji, nierzetelnie wydawano uprawnienia diagnostom, badania wykonywane były w niepełnym zakresie, nawet przez diagnostów skazanych prawomocnymi wyrokami. Wszystko to doprowadziło do dopuszczenia do ruchu drogowego pojazdów o nieprawidłowo zweryfikowanym stanie technicznym (aż 59% przypadków). Pojazdy te mogą stanowić zagrożenie dla uczestników ruchu drogowego i dla środowiska naturalnego.

Informacja za: Raport NIK „Dopuszczenie Pojazdów Do Ruchu Drogowego”